د پولیو په له منځه وړلو کې د ولسي مشرانو رول؛ له اوازو سره مبارزه او واکسین ته هڅونه
رقیبه حمیدي
بدخشان، افغانستان (۳۱ وږی ۱۴۰۳) – د افغانستان په سیمهییزو ټولنو، په ځانګړې توګه په لرې سیمو کې د خلکو په تصمیمونو او چلندونو کې د مشرانو، سپین ږیرو او مخورو رول خورا مهم دی. دوی د هغه باور او او نژدې اړیکو له لارې چې په ټولنه کې یې لري، پولیو واکسین ته د خلکو په هڅونه او ملاتړ کې بنسټیز رول لوبوي.
جمعه خان، د بدخشان ولایت د فیضآباد ښار یو سیمهییز مشر، څرګندوي: «د سیمهییز مشر په توګه دا زما دنده ده چې خلکو ته ډاډ ورکړم چې د پولیو واکسین مؤثر او ګټور دی، کله چې خلک ویني زه خپل ماشومان واکسینوم، هغوی هم هڅېږي چې خپل ماشومان واکسین کړي.»
هغه باور لري چې سیمهییز مشران له خپل ټولنیز موقف څخه په استفادې کولای شي ناسم باورونه سم کړي او خلک ډاډه کړي چې د پولیو واکسین خوندي او ضروري دی.
هغه له اوازو او شایعاتو سره د مبارزې په اړه وايي: «کله کله خلک د واکسین په تړاو د ناباورۍ او اوازو ښکار کېږي، موږ په جوماتونو کې د غونډو جوړولو، له کورنیو سره د انفرادي لیدنو او په کمپاینونو کې د ګډون له لارې د خلکو ناباورۍ لرې کوو او د هغوی ذهنیتونه جوړوو.»
د جمعه خان په باور، په کمپاینونو کې د مشرانو شتون د واکسیناسیون په اړه د خلکو باور ډېروي او د انکاریانو په کمولو کې مرسته کوي.
په کمپاینونو کې له واکسیناتورانو څخه ملاتړ
د بدخشان د باغ شاه شیمې یوه واکسیناتوره صحرا صبا، د پولیو واکسین په کمپاینونو کې د سیمهییزو مشرانو د ګډون او همکارۍ اهمیت بیانوي: «سیمهییز مشران زموږ د کار او هڅو په اغېزناکتوب کې خورا مهم رول لري، کله چې دوی له موږ سره همکار وي نو خلک په پراخه توګه د خپلو ماشومانو واکسینولو ته حاضرېږي او په دې توګه کمپاینونه بریالي کېږي.»
هغې زیاته کړه، په هغو سیمو کې چې خلک د شایعاتو له امله د خپلو ماشومانو له واکسینولو انکار کوي، سیمه ییز مشران هغوی ته د قناعت په ورکولو او د واکسیناسیون پوښښ په پراخولو کې ډېره مرسته کوي.
سکینه د همدغه ولایت د چشمهی بید سیمې یوه واکسیناتوره هم د سیمهییزو مشرانو ملاتړ مهم ګڼي او وايي: «په لرې سیمو کې د نورو ستونزو تر څنګ د واکسین په اړه د خلکو ناسم باورونه لویه ننګونه ده، خو د سیمه ییزو مشرانو په ملاتړ موږ توانېدلي یوو چې دغه راز ستونزې حل کړو او تر ماشومانو واکسین ورسوو.»
د بدخشان د باغ شاه شیمې یوه واکسیناتوره صحرا صبا، د پولیو واکسین په کمپاینونو کې د سیمهییزو مشرانو د ګډون او همکارۍ اهمیت بیانوي: «سیمهییز مشران زموږ د کار او هڅو په اغېزناکتوب کې خورا مهم رول لري، کله چې دوی له موږ سره همکار وي نو خلک په پراخه توګه د خپلو ماشومانو واکسینولو ته حاضرېږي او په دې توګه کمپاینونه بریالي کېږي.»© له پولیو خلاص افغانستان/۱۴۰۳/ رقیبه حمیدي
پر کورنیو اغېز
د یفتل سیمې اوسېدونکی او د څو ماشومانو پلار قیامالدین په پیل کې پر پولیو واکسین شکمن و خو وايي، وروسته یې ذهنیت بدل شو.
هغه وايي: «د پولیو واکسین په اړه خپرو شوو شایعاتو زه په شک او تردید کې اچولی وم، مګر کله چې مشرانو موږ ته په دې اړه کره معلومات وړاندې کړل او ویې ویل چې د پولیو واکسین خوندي او ګټور دی نو ما هم پرېکړه وکړه چې خپل ماشومان واکسین کړم.»
هغه ومنله چې د ماشومانو واکسینولو په تړاو د ده په پرېکړه کې د سیمهییزو مشرانو سپارښتنو او ډاډ مهم رول درلود.
د شورابک سیمې اوسېدونکې او د څو ماشومانو مور ضیاگل وايي: «په پیل کې مې داسې اوازې اورېدلې وې چې ګواکې د پولیو واکسین خطرناک دی، مګر کله چې مې ولیدل سیمهییز مشران خپل ماشومان واکسینوي، نو ډاډه شومه چې دا وازې ناسمې دي، په همدې اساس اوس په منظم ډول خپل ماشومان واکسینوم.»
پایله
په افغاني ټولنه کې، د پولیو پر وړاندې په مبازره کې د سیمه ییزو مشرانو رول خورا مهم دی.
دوی د عامه باور په رامنځته کولو، په لرې سیمو کې د واکسین پوښښ په پراخولو او د ناسمو اوازو په مخنیوي کې د پام وړ اغېز لري.
