د ذهنیت بدلون، د ژوند بدلون؛ د پولیو په مخنیوي کې د سوشل موبلایزرانو هڅې
بدخشان، افغانستان (۲۱ تله ۱۴۰۳) – په افغانستان کې د پولیو ناروغۍ په مخنیوي کې د ټولنیزو مبلغینو/سوشل موبلایزرانو رول تر پخوا زیات شوی دی.
نازنین احمدي او محمد احسان د دغه ډول زیارکښو مبلغینو له ډلې څخه دي چې د دې مبارزې په لومړۍ کرښه کې ولاړ دي.
نازنین له تېرو دریو کلونو او محمد احسان له تېرو څلور کلونو راهیسې د ځانګړو تجربو او تګلارو په لرلو توانېدلي لسګونه داسې کورنۍ د خپلو ماشومانو واکسینولو ته قانع کړي چې د ناسمو باورونو او اوازو له امله یې هغوی ته د واکسین نه ورکولو پرېکړه کړې وه.
نازنین احمدي په دې برخه کې د خپلو لاسته راوړنو په یادولو د هغې کورنۍ کیسه کوي چې خپلو ماشومانو ته یې د پولیو واکسین له ورکولو انکار کړی و، خو په پایله کې قانع شوه څو خپل ماشومان واکسین کړي.
دغه کورنۍ د ناسمو باورونو او اوازو تر اغېز لاندې راغلي وه او ګومان یې کاوه چې د پولیو واکسین ماشومان شنډوي او د هغوی روغتیا ته زیانمنوي.
دا وايي: «ما یوه میاشت پرلهپسې له دغې کورنۍ سره خبرې وکړې، هغوی ته مې د پولیو واکسین د ګټو رښتیني مثالونه او طبي شواهد وړاندې کړل او بالاخره مې دا کورنۍ وهڅوله چې خپل ماشومان واکسین کړي او د پولیو له خطرناکې ناروغۍ څخه یې وژغوري.»
د دې په وینا، هر ځل چې د دې د هڅو په پایله کې یوه کورنۍ تصمیم نیسي څو خپل ماشومان واکسین کړي، نو داسې احساسوي چې ګواکې د پولیو له منځه وړلو لوی هدف ته یو ګام نوره هم نژدې شوې ده.
هغه باور لري چې د خلکو د منفي لیدلورو د بدلولو غوره لاره دا ده څو له هغوی سره په ساده ژبه خبرې وشي او د ورځني ژوند حقیقي بېلګې ورته وړاندې شي.
دا له والدینو غوښتنه کوي چې شکونه پرېږدي او د خپلو ماشومانو د راتلونکي روغتیا په اړه فکر وکړي.
دې وویل: «واکسین هغه ارزښتناکه وسیله ده چې د ماشومانو ژوند له پولیو ناروغۍ څخه خوندي کوي، که غواړو چې ماشومان مو سبا د کورنۍ او ټولنې د اوږو بار نه وي نو نن یې باید په منظم ډول واکسین کړو.»
نازنین له تېرو دریو کلونو او محمد احسان له تېرو څلور کلونو راهیسې د ځانګړو تجربو او تګلارو په لرلو توانېدلي لسګونه داسې کورنۍ د خپلو ماشومانو واکسینولو ته قانع کړي چې د ناسمو باورونو او اوازو له امله یې هغوی ته د واکسین نه ورکولو پرېکړه کړې وه © له پولیو خلاص افغانستان/۱۴۰۳/ رقیبه حمیدي
محمد احسان د نازنین همکار دی چې تر ډېره یې تمرکز د کورنیو نارینه مشرانو ته په پوهاوي او قناعت ورکولو ور ټول دی.
د ده په باور، په ډېرو کورنیو کې تصمیم نیوونکي نارینه دي ځکه نو لومړی باید هغوی ته د پولیو واکسین په اړه پوهاوی او قناعت ورکړل شي.
هغه وایي، له خلکو سره یې د واکسین پر اهمیت ګڼې ناستې کړې او له دې لارې یې د خپل مسوولیت په ساحه کې ډېر بدلونونه راوستلي دي.
احسان زیاته کړه: «زما تر ټولو لویه لاسته راوړنه هغه مهال وه چې د کلي یوه مشر حاجي میر اغا ته مې قناعت ورکړ چې واکسین ماشومان د پولیو له فلجوونکې او وژونکې ناروغۍ څخه خوندي کوي، کله چې هغه د واکسین تایید وکړ نو ډېرو کورنیو د پولیو واکسین په کمپاینونو کې برخه واخیسته او خپل ماشومان یې واکسین کړل.»
هغه کورنۍ چې مخکې یې د خپلو ماشومانو له واکسینولو ډډه کوله او وروسته د ټولنیزو مبلغینو د هڅو په پایله کې د خپلو ماشومانو واکسینولو ته قانع شوې دي، خوشحاله دي چې سم تصمیمونه یې نیولي دي.
یوه له دغو کورنیو د امان الله کورنۍ ده چې وايي، مخکې یې فکر کاوه واکسین د ماشومانو روغتیا ته زیان رسوي.
هغه وویل: «موږ داسې اوازې اورېدلې وې چې ګواکې د پولیو واکسین ماشومان شنډوي نو ځکه مو خپل ماشومان نه واکسینول خو کله چې نازنین محمدي څو ځلې راغله او موږ ته یې حقیقي معلومات له حقیقي بېلګو سره وړاندې کړل نو پوه شوو چې واکسین زیان نه لري بلکې ماشومان له پولیو ناروغۍ څخه خوندي کوي.»
دغه راز د صدف په نوم یوه مور هم وايي چې کله ټولنیز مبلغ دې ته سم معلومات ورکړل او په خپل ګاونډ کې یې هغه ماشومان ولیدل چې واکسین شوي وو، نو پوه شوه چې د پولیو وکسین هیڅ زیان نه لري.
دا زیاتوي: «اوس خپل ماشومان په منظم ډول واکسینوم او خوشحاله یم چې د هغوی د روغتیا په موخه مو سمه پرېکړه کړې ده.»
په بدخشان کې د نازنین احمدي او محمد احسان په څېر سوشل موبلایزرانو هڅو ثابته کړې چې په پرلهپسې توګه د پوهاوي په ډېرولو او د کره معلوماتو په وړاندې کولو د خلکو د ذهنیت بدلول او د ټولنې د باورونو رغول ممکن دي.
دا د پولیو د له منځه وړلو په لاره کې ستر ګام او راتلونکي نسل ته د یوې روښانه راتلونکې د برابرولو هڅه ده.
که د داسې سوشل موبلایزرانو ملاتړ او هڅې دوام ومومي، نو لرې نه ده چې پولیو به په افغانستان کې بشپړه له منځه ولاړه شي، او ماشومان به له دغه خطره خوندي پاتې شي.
رقیبه حمیدي، له پولیو خلاص افغانستان