د پولیو لابراتوار پرانیستل؛ د پولیو له منځه وړلو پروګرام د بریالیتوب لپاره مهم ګام
کابل، افغانستان (۱۹ سلواغه ۱۴۰۲): په هېواد کې د پولیو یا ماشومانو د ګوزڼ ناروغۍ د تشخیص لومړنی لابراتوار پرانیستل شو.
دغه لابراتوار د روغتیا نړیوال سازمان/ WHO او پولیو لابراتوارونو د نړیوالې شبکې/ GPLAN په مالي ملاتړ په پلازمېنه کابل کې د عامې روغتیا وزارت د مرکزي لابراتوارونو د ریاست په ودانۍ کې جوړ شوی دی.
په دغه تړاو په جوړو شوو مراسمو کې د عامې روغتیا وزارت سرپرست ډاکټر قلندر عباد، د دغه وزارت اداري مرستیال مولوي محمد اسحق صاحبزاده، د پولیو له منځه وړلو ملي بېړني عملیاتي مرکز رییس ډاکټر عبدالقدوس بریالي، د ختیځې مدیترانې سیمې لپاره د روغتیا نړیوال سازمان د پولیو پروګرام رییس حمید جعفري، د روغتیا نړیوال سازمان او بېل ګېټس بنسټ یو شمېر استازو ګډون کړی وو.
د عامې روغتیا وزارت د لابراتوارونو برخې رییس ډاکټر احمد ناصر حنفي وویل، خوښ دی چې پر له پسې څو کلونو هڅو وروسته په هېواد کې د پولیو ناروغۍ د تشخیص لومړنی لابراتوار جوړ او پرانیستل شو.
هغه د دغه لابراتوار جوړېدل د پولیو له منځه وړلو پروګرام د بریالیتوب لپاره مهم وګاڼه او ویې ویل مخکې د پولیو نمونې د معایناتو لپاره پاکستان ته استول کېدې خو د دغه لابراتوار له جوړېدو سره به اوس دا چاره په هېواد کې دننه ترسره کېږي.
د عامې روغتیا وزیر ډاکټر قلندر عباد د پولیو لابراتوار پرانیستل لویه لاسته راوړنه وبلله او ویې ویل: «لومړی ځل دی چې په افغانستان کې د پولیو لابراتوار پرانیستل کېږي چې د پولیو ناروغۍ په ژر او دقیق تشخیص کې مهم رول لري، د لابراتوار د نتایجو په پایله کې موږ کولای شو کره تصامیم ونیسو او د پولیو په پروګرام کې لا نور اصلاحات راولو.»
نوموړي یادونه وکړه چې له تېرو شاوخوا دوو کلونو راهیسې د هېواد په کچه د پولیو د انساني او چاپېریالي پېښو د کمېدو په برخه کې ډېر توپیر راغلی دی.
هغه زیاته کړه: «په ۲۰۲۲ زېږدیز کال کې د هېواد په کچه د پولیو ۲ پېښې او په ۲۰۲۳ زېږدیز کال کې د پولیو ۶ پېښې ثبت شوې وې چې په دغه کال کې یې د ډېرېدو لامل ښايي پر ډیورنډ کرښه د خلکو ډېر تګ راتګ او د کډوالو راستنېدل وي.»
خو ده ټینګار وکړ چې د عامې روغتیا وزارت له همکارو ادارو سره ګډ کار کوي څو له هېواده د پولیو ناروغي یوه مخ ورکه شي.
د ختیځې مدیترانې سیمې لپاره د روغتیا نړیوال سازمان د پولیو پروګرام رییس حمید جعفري وویل چې افغانستان او پاکستان د نړۍ هغه دوه هېوادونه دي چې د پولیو ناروغي په کې له منځه نه ده تللې خو دغو دواړو هېوادونو په وروستیو دوو کلونو کې د دې ناروغۍ د له منځه وړلو لپاره ډېر څه کړي دي.
هغه زیاته کړه: «دا ډېره مهمه ده چې دواړه هېوادونه له یو بل سره همکاري وکړي، ځکه په یوازې ځان د یوه هېواد لپاره د پولیو ناروغۍ بشپړ له منځه وړل سخت کار دی، د دغه لابراتوار جوړېدل کولای شي د پولیو پر وړاندې مبارزه کې د دواړو هېوادونو اړیکې لا نږدې کړي.»
نوموړي ډاډ ورکړ چې د یاد شوي لابراتوار د امکاناتو ډېرولو هڅې کوي څو ظرفیت یې تر نړیوالې کچې لوړ شي.
هغه چې یادونه یې کوله چې په تېرو کلونو کې د ناامنۍ له امله په افغانستان کې ۳ تر ۳.۵ میلیونه ماشومان له واکسین بې برخې وو او اوس د امنیت له راتلو سره دا ستونزه حل شوې، له کورنیو وغوښتل خپل له پنځه کلونو د کم عمر ماشومان د پولیو ناروغۍ پر وړاندې واکسین کړي.
