از خطر تا مصئونیت؛ کندهار در مبارزه با مرض فلج اطفال به پیشرفت قابل ملاحظه نایل شده است

بشیر نادم

---

(کندهار، افغانستان): در کندهار – که قبلاً خطرناک ترین منطقه پولیو/ فلج اطفال بود و در صدر فهرست واقعات فلج اطفال از آن یاد می شد – اکنون در مبارزه با این مرض پیشرفت چشمگیری حاصل شده است.

حدود سه سال پیش، بیش از نیمی از موارد فلج اطفال در سطح کشور در زون جنوب و بیشترین موارد در سطح ولایات در کندهار ثبت شده بود، اما در سال های اخیر در این ولایت هیچ مورد انسانی پولیو ثبت نشده است.

همچنین در سال های گذشته میزان موارد محیطی پولیو در این ولایت نیز بالا بود، اما اکنون کاهش یافته و اخیرا تنها یک مورد محیطی در اینجا ثبت شده است.

یک رضاکار پولیو در ولسوالی دامان ولایت کندهار اطفال را واکسین میکند © افغانستان عاری از پولیو/ ۱۴۰۲/ نادم

 

وضعیت گذشته و حال پولیو در کندهار

آقای امین الله امین یکتن از مسولان ولایتی آگاهی عامه برنامه محو پولیو در کندهار می ګوید، که در سال ۲۰۲۰ میلادی ۵۶ واقعه فلج اطفال در کشور ثبت شده بود که ۳۸ واقعه آن در زون جنوب و از این جمله ۱۴ واقعات تنها در کندهار به ثبت رسیده بود.

وی افزود: «بسیار حیران کننده بود که در این سال بیش از نیمی از واقعات فلج اطفال به سطح کشور در زون جنوب و بیشترین واقعات به سطح ولایات در کندهار به ثبت رسیده بود که علت ان ناامنی، پوشش کم کمپاین واکسناسیون، امتناع واکسین شدن اطفال از طرف بسیاری از خانواده ها و دیګر موارد بودند.»

او می گوید که با بهبود وضعیت امنیتی، در دو سال گذشته، اگر چه مرض فلج اطفال از کشور ناپدید نشده است، اما موارد آن در حال کاهش است و در زون جنوب و ولایت کندهار این واقعات بسیار کاهش یافته است.

وی ګفت: «در سال ۲۰۲۱ میلادی ۴ واقعه فلج اطفال و در سال ۲۰۲۲ میلادی ۲ واقعه فلج اطفال در سراسر کشور ثبت شده بود، همچنان در سال جاری ۲۰۲۳ میلادی تا کنون ۵ واقعه فلج اطفال در سطح کشور به ثبت رسیده است، که در این مدت هیچ واقعه ای در ولایات کندهار، هلمند، ارزگان و زابل مربوط زون جنوب ثبت نشده است؛ اما اخیراً یک مورد محیطی پولیو در کندهار ثبت شده است.»

او می افزاید، با توجه به ارقام ذکر شده، موارد محیطی پولیو نیز در این ولایت کاهش یافته است، در حالی که پیش از این هر ۱۵ روز یکبار از محیط کندهار برای بررسی نمونه برداری می شد که نشانه هایی از شکل وحشی ویروس پولیو در آن مشاهده میشد.

 

چه تلاش هایی در جلوګیری فلج اطفال موثر بوده است؟

طی دو سال گذشته در نتیجه مشارکت جامعه، افزایش آگاهی عمومی و گسترش پوشش کمپاین های واکسیناسیون، پیشرفت زیادی در زمینه مبارزه با فلج اطفال در این ولایت و حوزه جنوب حاصل شده است.

امین می ګوید، از میان تلاش های ګوناګون در مبارزه با محو پولیو مشارکت جامعه موثر واقع شده است که قبلاً به دلیل جنګ و نا امنی سطح آن پایین بود.

او می افزاید که تا پایان سال ۲۰۲۱ شبکه آګاهی عامه واکسیناسیون (ICN) در کندهار فعال بود که با وکلای ګذر، امامان مساجد، سران قومی و مقامات محلی روابط نزدیک داشتند، در نتیجه تلاش های مستمر آنها، دامنه پوشش واکسیناسیون در کندهار گسترش یافت.

وی گفت: «در گذشته به دلیل ناامنی و مشکلات دیګر در ولسوالی های کندهار پوشش کمپاین واکسیناسیون ۳۰ یا ۴۰ درصد بود و بسیاری از اطفال از واکسین محروم میشدند، اما اکنون که وضعیت امنیتی بهبود یافته است، پوشش آن از ۹۰ تا ۹۵ درصد افزایش یافته است.»

وی فعالیت تیم های واکسیناسیون در خط فرضی دیورند با پاکستان در ولسوالی سپین بولدک نیز در کاهش مرض پولیو موثر خواند و ګفت انها توانسته اند از انتقال ویروس پولیو به هر دو طرف جلوګیری کنند.

به ګفته او، روزانه هزاران خانواده در مسیر مذکور رفت و آمد میکند که اطفال آنها در هر سنی به طور منظم از طرف تیم های تعین شده واکسین می شود تا از انتقال و انتشار ویروس پولیو جلوګیری شود.

وی در کنار این موضوع به رعایت حفظ الصحه نیز اشاره کرد که در کاهش موارد فلج اطفال نقش داشته است که پس از شیوع مرض کرونا مورد توجه مردم قرار گرفته است.

 

ترس و نګرانی

این مسئول برنامه فلج اطفال می گوید، در تلاش برای بهبود مبارزه با فلج اطفال است تا نه تنها اطفال زون جنوب، بلکه کل کشور از این مرض خطرناک نجات پیدا کنند.

وی پنج مورد اخیر فلج اطفال در ولایت ننگرهار غم انگیز خواند و گفت که اگر بهترین شیوه‌های واکسین فلج اطفال در سطح کشور تطبیق نشود و ساحه پوشش آن ګسترش نه یابد، مانند ولایت مذکور اطفال کندهار و سایر ولایات نیز به این مرض مبتلا شده میتواند.

وی تاکید می کند که به هدف از پیشگیری مرض پولیو باید نظر به وضعیت و موقعیت از راهکارهای مختلف کار ګرفته شود تا همه اطفال زیر پنج سال در خانه‌ها، کودکستان‌ها، مراکز صحی، اماکن تفریحی، مساجد و سایر مکان ها واکسینه شوند.

 

مردم هم تطبیق راهکارهای مختلف در محو پولیو موثر و مفید می دانند

باشنده گان کندهار همچنان می گویند که برای جلوگیری کامل از انتقال و انتشار ویروس فلج اطفال، باید در کمپاین های واکسیناسیون از راهکارهای موثر مختلف استفاده شود تا حتی یک طفل از واکسیناسیون محروم نشود.

اختر محمد ۴۵ ساله، باشنده ولسوالی سپین بولدک کندهار پسر هشت ماهه خود را برای واکسین پولیو از خانه بیرون آورده © افغانستان عاری از پولیو/ ۱۴۰۲/ نادم

اختر محمد ۴۵ ساله، باشنده ولسوالی سپین بولدک کندهار که پسر هشت ماهه اش را برای واکسین پولیو از خانه بیرون آورده بود؛ می ګوید، خوشحال است که واقعات فلج اطفال در این ولایت کاهش پیدا کرده است، اما این حالت باید دوام پیدا کند.

وی گفت: «کودکان ما همچنان با خطر مرض فلج اطفال مواجه هستند که برای پیشگیری از آن باید کمپاین واکسیناسیون به خوبی اجرا شود.»

وی همچنان خاطرنشان کرد که حضور زنان واکسیناتور نیز بسیار مهم است، زیرا فعالیت آنها باعث می شود واکسین فلج اطفال به هر خانه و هر طفل برسد و به مادرانی که اطفال خود را واکسین نمی کنند، از طریق ګفتګوی رو در رو قناعت داده شود.

او تاکید کرد که مسوولین باید به مسوولیت خود در قبال سلامتی و آینده بهتر اطفال عمل کنند، این و سایر اقدامات لازم دیګر را انجام دهند.

مسئولان محلی برنامه محو فلج اطفال و مردم این اظهارات را در حالی مطرح می کنند که چند هفته پیش کمپاین سرتاسری واکسیناسیون پولیو در کشور تطبیق شد که طی آن حدود ۱۱ میلیون طفل زیر پنج سال واکسینه شدند.

در حال حاضر افغانستان و پاکستان تنها دو کشور در جهان هستند که هنوز در آن ویروس فلج اطفال یا پولیو وجود دارد و زندگی اطفال را تهدید می کند.