وقایه از امراض وبائی با پیروی از تعالیم والای اسلام

مفتی شمس الرحمن فروتن

مسؤل گروپ مشورتی اسلامی

 

قسمت اول

طب وقايوی ارتباط خيلی وثيق و قوی با فرهنگ اجتماعی و دین دارد و خوشبختانه تعالیم اسلامی از ارزش های وقايوی غنی می باشد. اخيراً طب به بعض اموری هدایت داده است تا به واسطه آن وقایه از امراض و اسقام صورت گيرد و حالا این حقيقت را کشف کرده است که با رعایت بعض امور از سرایت مرض و مبتلا به مرض جلوگيری صورت می گیرد، مگر دین مقدس اسلام چهارده صد سال قبل آن هدایات وقایوی را داده بوده است و آن را جزء از دین و ارزش اسلامی قرار داده است.

دین مقدس اسلام به نظافت تشويق می کند و پيروان خود را به وقایه از امراض وبائی امر می نماید، مگر متأسفانه بسیاری از مسلمانان از این تعالیم و ارزش ها بی خبر هستند و اصول وقایوی را در نظر نمی گیرند، که در نتیجه به امراض و اسقام مبتلا می شوند یا سبب انتشار مرض می گردند.

 

اول: نظافت شخصی

طهارت و نظافت راه اساسی و بنياد وقایه از امراض وبائی و ساری  در زندگی مسلمان می باشد الله متعال در زمينه فرموده است: «إِنَّ اللهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ» سوره بقره، آیت ۲۲۲

ترجمه: خداوند توبه‏ كاران و پاكيزگان را دوست مى دارد.

«فِيهِ رِجَالٌ يُّحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُوا» سوره توبه، آیت ۱۰۸

ترجمه: و در آن مردانى‏ اند كه دوست دارند خود را پاك سازند و خدا كسانى را كه خواهان پاكى‏ اند دوست مى دارد.

الله متعال شرط اساسی صحت نماز را وضوء قرار داده است و فرموده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاَةِ فاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُؤُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَينِ وَإِن كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا» سوره مائده، آیت ۶

ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد چون به [عزم] نماز برخيزيد صورت و دستهايتان را تا آرنج بشوييد و سر و پاهاى خودتان را تا برآمدگى پيشين [هر دو پا] مسح كنيد و اگر جنب‏ايد خود را پاك كنيد [=غسل نماييد] و اگر بيمار يا در سفر بوديد يا يكى از شما از قضاى حاجت آمد يا با زنان نزديكى كرده‏ ايد و آبى نيافتيد پس با خاك پاك تيمم كنيد و از آن به صورت و دستهايتان بكشيد خدا نمى‏ خواهد بر شما تنگ بگيرد ليكن مى‏ خواهد شما را پاك و نعمتش را بر شما تمام گرداند باشد كه سپاس [او] بداريد.

اسلام داخل شدن به اسلام را مشروط به طهارت و نظافت دانسته و ادای رکن مهم اسلام را بدون نظافت و وضوء درست نمی داند و مسواک زدن را که یک عنصر مهم در نظافت شخصی می باشد، بر امت در وقت هر نماز و هر وضوء لازم نموده و فرموده است: «لولا أن أشق على أمتي لأمرتهم بالسواك قبل كل صلاة»

ترجمه: اگر بر أمت من سخت تمام نمی شد، ايشان را به مسواک زدن قبل از هر نماز امر می کردم.

همچنان حلق و تراشیدن موهای زيربغل و زير ناف و گرفتن ناخن های دست و کوتاه کردن بروت ها از جمله اسباب نظافت و پاکی شخصی است که دین مقدس اسلام به آن تشويق نموده است.

نبی صلی الله عليه وسلم فرموده است: «من لم يأخذ من شاربه فليس منا»

ترجمه: کسی که بروت های خود را نمی گیرد( کم نمی کند) از جمله ما نیست.

اين همه به خاطر آنست تا که نظافت شخصی مراعات گردد و با رعایت نظافت شخصی از شيوع و سرايت بسیاری از امراض جلوگيری صورت می گیرد.

انس بن مالک رضی الله عنه می فرمايد: «وقّت لنا النبي في قص الشارب وتقليم الأظافر ونتف الإبط وحلق العانة ألا يترك أكثر من أربعين ليلة»

ترجمه: نبی صلی الله عليه وسلم به ما معین کرده است که موهای بروت ها، ناخن های دست، موهای زير بغل و موهای زير ناف از چهل روز زياد تر گذاشته نشود.

دین مقدس اسلام به خاطر جلوگيری از امراض به نظافت و پاکی ظروف و طعام تشويق می کند و رسول الله صلی الله عليه وسلم در زمينه می فرمايد: «إن الله تعالى طيب يحب الطيب، نظيف يحب النظافة، كريم يحب الكرم، جواد يحب الجود؛ فنظفوا أفنيتكم، ولا تشبهوا باليهود. رواه الترمذی أبواب الأدب باب ما جاء في النظافة» (حديث رقم: ۲۷۹۹)

ترجمه: الله متعال پاک است و پاکی را دوست دارد، نظيف است و نظافت را دوست دارد، کريم است و کرم را دوست دارد، جواد و سخی است و جواديت و سخاوت را دوست دارد، پس منازل خويش را پاک نگهداريد و با يهود مشابهت ننماييد.

دوم: کنترول امراضی که از طريق هوا سرايت می کند

دميدن رذاذات و اتميزرها يعنی افرازاتی که در وقت صحبت کردن، عطسه و سرفه کردن،  از دهن بيرون می شود سبب انتقال بسیاری از امراض ساری می گردد، خصوصاً‌ امراض ويروسی، لذا از پف کردن و تنفس کردن در ظروفی که از آن غذا خورده می شود و آب نوشيده می شود، منع صورت گرفته است، چنانچه که به پت کردن روی و دهن در وقت عطسه زدن و فاژه کشیدن تشويق شده است.

دین مقدس اسلام اتباع خويش را به اين توجيهات و نصايح وقائيوی امر کرده است تا از امراض ساری جلوگيری صورت گيرد.

عبد الله بن عباس رضی الله عنهما می گوید که رسول الله صلی ا لله عليه وسلم از تنفس و پف کردن در ظرفی که از آن غذا خورده می شود یا نوشيده می شود، منع کرده است. رواه ابوداود

از ابوهريرة رضی الله عنه روايت است که زمانی که رسول الله صلی الله عليه سلم عطسه می نمودند، روی خود را با دست های خويش پت نموده و آواز خود را پايین می نمودند. رواه الترمذی

از ابوسعيد خدری رضی الله عنه روايت است که گفت، رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إذا تثاءب أحدكم فليضع يده على فيه» رواه مسلم

ترجمه: وقتی که يکی از شما فاژه می کشد، دست خود را به دهن خود بگذارد.

اين همه روايت ها در حقيقت سد ذرائع یا مانع اسباب انتقال امراض است تا جامعه و مردم به مرض مبتلا نشوند و این تدابیر را اسلام چهارده سال قبل به بشريت رهنمایی کرده است، مگر جهان معاصر حالا متوجه اين وسايل و اسباب وقائيوی شده اند. اگر واقعاً بشريت به تعالیم والای اسلام عمل نمايند، هیچگاه به مرض مبتلا نمی شوند و در صحت و عافيت به سر می برند.