حکم واکسین پولیو از دیدگاه اسلام

شمس الرحمن فروتن

مسؤل تنسيق گروپ مشورتی اسلامی

 

مقدمه

در شريعت اسلامی پنج چيز از مقاصد شریعت می باشد و این پنج چيز حفظ دين، حفظ عقل، حفظ، مال، حفظ جان و نسل و حفظ عرض و عزت می باشد.

 الله متعال انسان را پیدا کرده است و بر او واجب نموده است تا جان و نسل خويش را حفظ نماید، زيرا حفظ جان یکی از مقاصد پنجگانه اسلام می باشد.

هدف از حفظ جان و نسل اينست که تمام تدابير حفاظت جان و نفس در نظر گرفته شود، اعم ازینکه این تدابیر وقایوی می باشد یا معالجوی.

یکی از جمله تدابير حفاظتی نفس اينست که قبل از وقوع مرض باید وقایه صورت گیرد، و اکثریت احکام شریعت اسلامی جنبه وقایوی دارد، در قرآن کریم اگر بحث از جهاد صورت می گیرد، هدف آن وقایه است تا دین و نفس ها وقایه گردند واگر بحث از حرام شدن بعض خوراکی ها می باشد، هدف آن اینست تا انسان در مقابل امراض وقایه گردد و اگر نبی صلی الله علیه وسلم از رفتن به منطقه ای که در آن طاعون واقع شده است و بيرون شدن از آن را منع می کند، هدف آن وقایه است تا کسی به مرض مبتلا نگردد.

پس مرض فلج اطفال هم یکی از جمله خطرناک ترین امراض لاعلاج است و وقایه از این مرض وجیبه هر مسلمان و بشر می باشد و اگر از این مرض به راه های معقول آن وقایه صورت نگیرد، در آن صورت همه ما گنهکار بوده و یک مقصد شریعت را از دست داده ایم که حفاظت نفس است.

يگانه وقایه در مقابل این مرض همانا تطبيق واکسین می باشد، پس بيايید بدانیم که تطبيق این واکسین از دیگاه شریعت اسلامی چه حکم دارد.

 

حکم تطبیق واکسین پولیو یا فلج از دیدگاه اسلام

تطبيق واکسین پولیو یا فلج اطفال از قبيل وقایه، احتیاط و علاج است و در اسلام هر وقایه و علاج حلال و گاهی واجب می گردد، تا که دليل حرمت آن موجود نباشد و کسانی که از نعمت های الله متعال در عرصه وقایه استفاده نمی کنند، خويش را به هلاکت واقع می نمایند.

الله متعال فرموده است: ﴿وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ﴾ سوره بقره، آیت ۱۹۵

ترجمه: و به دست های خود، خويش را به هلاکت واقع نکنید، نیکویی نماييد، زيرا الله متعال نیکوکاران را دوست دارد.

 ﴿يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ﴾ سوره النساء، آیت ۷۱

ترجمه: ای آن کسانی که مؤمنان هستید! تدابیر و احتياط خويش را بگيريد.

نبی صلی الله علیه وسلم می فرمايد: «مَن باتَ فوقَ بيتٍ ليس حوله شيءٌ يرُدُّ رِجْلَه؛ فقد برئتْ منه الذِّمَّةُ، ومَن ركب البحرَ بعدما يَرْتَجُّ؛ فقد برئتْ منه الذِّمَّةُ» رواه أحمد

ترجمه: کسی بالای بام خانه شب می گذراند و استراحت می کند و در چهار اطراف او چيزی نباشد که او را حفاظت کند، موانع وجود نداشته باشد، ذمه و ضمانت الله متعال از او بيزار است و کسی که بعد از آن که کشتی طوفانی است در کشتی سوار می شود ذمه و ضمانت الله متعال از او بيزار است.

«إذا قامَ أحدُكم عن فراشِهِ، ثمَّ رجعَ إليه؛ فَلْيَنْفُضْهُ بِصِنْفةِ إزارِهِ ثلاثةَ مراتٍ، فإنه لا يدري ما خَلَفه بعده» رواه البخاری و مسلم

ترجمه: وقتی که یکی از شما از بستر خواب خود برخواست و بعد از آن پس به بستر خود برگشت، بستر خود را به گوشه چادر خود سه بار تکان دهد، يعنی بستر خود را چک کند، زيرا او نمی داند که بعد از رفتنش از بستر چه چيزی در آن آمده است.

همچنان رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده است:«إنَّ هذه النارَ إنما هي عدوٌّ لكم، فإذا نمتُمْ فأطْفِئوها عنكم»

ترجمه: این آتش دشمن شماست وقتی که شما خواب می کنید، آن را خاموش نماييد.

آیات و احاديث فوق به عنوان مشت نمونه خروار به طور صریح دلالت به آن دارند که اسلام دین وقایه است و انسان در جایی که خطر را مشاهده می کند و در مقابل آن بايد خويش را وقایه و حفاظت نماید واگر خطر را مشاهده می کند و خویش را در مقابل آن وقایه نمی کند و در نتیجه هلاک می شود یا به مشکل مواجه می شود، خودش ملامت و گنهکار می باشد.

پس مرض پولیو یک خطر و کندی از هلاکت است که بسیاری از انسان را معیوب نموده است و خطير بودن آن بر همه واضح و بر ملاست و یگانه راه وقایه از این مرض همانا تطبيق واکسین آن است که اگر این واکسین تطبيق نشود، ما خويش را به هلاکت به دست های خود انداخته ایم و احتياط لازم را رعایت نکرده ایم و قواعد و اصول وقایه را رعایت نکرده ایم.

اگر به سبب سهل انگاری و عمل به فتاوی واهی و غير مستدل عمل نمايیم و واکسین پولیو را حرام بگويیم و در نتیجه اطفال ما مبتلا به فلج شوند در آن صورت همه ما گنکار بوده و در پيشگاه الله متعال پاسخگو و در نزد ضمير و وجدان خود ملامت خواهیم بود.

آنهایی که واکسین پولیو را بدون کدام دليل موجه حرام می گویند و یک چيز حلال و حتی واجب را حرام می گویند تحت حکم این آیت مبارکه داخل می گردند که الله متعال فرموده است: «قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَاءً عَلَى اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ» سوره أنعام، آیت ۱۴۰

ترجمه: کسانى كه از روى بى‏ خردى و نادانى فرزندان خود را كشته‏ اند و آنچه را خدا روزيشان كرده بود از راه افترا به خدا حرام شمرده‏ اند سخت زيان كردند آنان به راستى گمراه شده و هدايت نيافته‏ اند.

پس به طور عمومی تطبيق واکسین پولیو نوعی از احتياط و وقایه است و احتياط ووقایه هردو در دین مقدس اسلام دارای اهمیت می باشد و به کار گيری وقایه و احتياط هردو از جمله اسباب حفاظت نفس و نسل می باشد که مقاصد اساسی شریعت اسلامی است.